«Уңышларымның сере тормышны яратуымда»

Боларны язып, бер кешене дә шаккатыра ал­мый­сың. Аның эш­чән­леген мактап күп яздылар. Телевидениедә дә чыгыш ясады, бер генә түгел, берничә тапкыр. Санасаң, башкарган эшләрен сөй­ләп бетерерлек түгел. Без Клара Миәссаровна бе­лән 20 ел бергә эш­лә­дек. 10 елын Югары Тә­теш­ле 2нче мәктәбендә булса, калган елларны туган якны өй­рә­нү­челәр буларак иҗат иттек. Күренекле даталарга багышлап яки юбилейларга карата эчтәлек­ле, тематик матур кичә­ләр үт­кәрдек. Киңәшлә­шеп, төр­ле темаларга мә­ка­лә­ләр яздык. Халык шагыйре Ат­на­бай­ның үзе исән чакта бер­ни­чә әдәби ки­чә­ләрен үт­кәр­дек. Бер­сендә Уфадан үзенең каләмдәшләре белән әдип үзе дә катнашты, Казаннан халык шагыйре Илдар Юзеев та килгән иде. Кичә бик бай эчтәлекле, бик матур үтте. Атнабай безгә үзе­нең рәх­мәтен белдерде. Ка­нә­гать иде шагыйрь. Клара ханым якташыбыз Саҗидә Сө­ләйманова иҗа­тына гашыйк кеше. Ша­гый­рә­нең әсәрләрен кат-кат сок­ланып укый. Үзе дә ка­ләм тибрәтүче буларак, Са­җидә иҗатына багышлап, соклануын белдереп шигырьләр иҗат итте. Туган якны өйрәнү музеен төзегәндә Саҗидәнең китаплары, гомумән, шәхси әйберләре түрдән урын алды. Ничек итсә итте, тырышты, үзе яшәгән урамга Саҗидә Сө­ләй­манова исемен бирүдә башлап йөрде. Югары Тә­тешледә якташ шагыйрәбез исемен йө­рет­кән матур урам барлыкка килде. Саҗидәнең каләм­дәш­лә­ре Клара ханымның хез­мә­тен зурлыйлар. Әл­мәт­тә ша­гыйрәгә багышлап үт­кәрелгән чараларга чакыралар. Бик җы­лы каршылыйлар, рәх­мәт әй­теп калалар.

Клара Миәс­са­ровна бе­лән үт­кәргән тагын бер кызыклы чара хәтердә калган. 1992 елда иде шикелле. Кырмыскалы районында үткәрелгән «Халык җәү­һәрләре» фольклор конкурсында катнаштык. Талантлы биш кыз һәм биш малай алып бардык. Андагы ярыш­ларның һәр өле­шен­дә катнашып, республика күләмендә икенче урын алдык. Телевизордан да күр­сәттеләр – сагынып искә алабыз.

Сөйләшеп утырабыз. Ул әле дә әллә ни үз­гәр­мә­гән. Йөзендә шул ук тыйнак елмаю, хә­рә­кәт­ләрендә шул ук җитезлек, күкрәктән чыккан көр тавыш. Клара ханымның үткән тормыш юлларына, бормалы сукмакларына тагын бер әйләнеп кайтып, ул кичергән мизгелләрне янә бер яңартып китик әле.

Алар гаиләдә алты бала үсә. Һәрберсе тату һәм эш сөючәнлеге белән аерылып тора. Әтиләре сугыш ветераны гел җитәкче урыннарда эшләде. Һәр җир­дә тәртип булуын, һәр эш­нең төгәл һәм вакытында башкарылуын та­ләп итте. Балаларга игелек дә­ресләрен иң беренче әти-әниләре бирә. Дөньяда барлык гамәл из­ге­лек­кә бәйле, дип аң­ла­тып үстерәләр аларны. Урта мәктәпне яхшы билгеләренә тәмамласа да, һөнәрчелек училищесына юл тота. Эшли башлагач, дөрес юл сайламаганын аңлый. Педкурсларда укып, авылга укытырга китә. Балаларны яратса да, алар белән эшләргә атлыгып торса да, белеме аз икәненә төшенә Клара. Башкорт дәүләт университетына укырга керә. Тырышып укый кыз. Һәр елны җәйге каникул вакытларында комсомол тө­зе­лешләрендә катнаша. Ул факультетның алыштыргысыз комсосекретаре дә. Сәләтле кызны өлкә комсомол оешмасына да ару гына эш урыннарына эшкә чакыралар, укып бетүен көтәләр. Юк, юк, аны карьера кызыксындырмый. Сөй­гәне Тәтешле районының Кәр­дәвеш авылында туып үскән Ринат Байгазинга кияүгә чыга ул. Ринат авыл хуҗалыгы институты студенты, булачак авыл хуҗалыгы белгече. Чемодан тулы китап, күңелдә чын мәхәббәт төяп, Тә­теш­легә кайталар.

«Без һәрвакыт бер-бе­ребезгә юл куя белдек. Аңлашып яшәү өчен сабырлык та кирәк. Сабыр булдык. Гомер аккан су кебек үтте дә китте. Бер-беребезгә тирән ихтирам, олы хөрмәт, матур мөнәсәбәт үтмәде, элек­кечә калды», – ди Клара ханым.

Ринатның туганнары Клара ханымны хөрмәт ит­теләр. Үзе дә аларны бик яратты.

Университетның алдынгы студенты Клара Варина, хәзер яшь укытучы Клара Байгазина Югары Тәтешле урта мәктәбендә эшкә башлый.

«Укытучы балаларга белем биреп кенә калмый, кү­ңел дөньясын да тәр­бияләргә бурычлы. Дә­ресләргә бәйрәмгә барган кебек әзерләнеп бардым. Һәр уку елы башында беренче педсоветта ук һәр дә­ресем һәркем өчен ачык дип белдердем.

Яшь вакытымда ирем акыллы, йомшак кү­ңел­ле булсын, дип те­лә­дем. Ирем мине, минем эшемне аңлап, ярдәм итеп яшә­де. Йорт эшләрен дә, синеке минеке, дип бү­леш­мәдек. Картайган әни­ем соңгы көннәрендә без­нең гаиләдә яшәде. Ри­нат­ның әниемә булган мө­нә­сә­бәте өчен чиксез рәх­мәт­ле­мен. Үз әнисен соң­гы юлга зурлап озаткан кебек, минем әниемне дә соң­гы юлга хөрмәтләп озаттык. Бүген эш­ләр­дәй эш­ләрне, бүген ясалырга тиешле адымнарны ир­тә­гәгә калдырмадым. Укучыларымны да шуңа өйрәттем», – ди Клара ханым.

Крайны өйрәнүче буларак хак­лы ялга чыкты ул. Хезмәт ве­те­ра­нының курчак өенә охшаган йортында да үзеңне музейда йөргәндәй тоясың. Стенада күркәм картиналар, сувенирлар. Күкрәп чәчәк аткан гөлләре укытучы-пенсионерның эчке дөнья­сын чагылдыра. Әле дә күп укый, күп аралаша, дусларының хәлен белешә, кунакка чакырырга ярата. Һәрберсенә ихтирам бе­лән карый. Берсен дә онытмый. Рухы нык, кү­ңе­ле яшь, кәефе һәрчак кү­тә­ренке аның. Булган сә­лә­тен, белемен халыкка хезмәт итүгә багышлаган ихтирамга лаек шәхес. Андый кешеләр турында, Ходайдан бирелгән сәләте бар, диләр. Үз эше­нә мөкиббән бирел­гән төпле белемле мө­га­лимә белән аралашу һа­ман кызык, фәһемле, кү­ңел­ле.

Фируза Бәдәмшина.