Холецистит

Китереп чыгаручы факторлар

Генетик факторлар – нәсел­дәнлек, үт куыгы сыекчасы юл­ларының үсеш чорында аномалиясе барлыкка килү очраклары.

Демографик факторлар – хатын-кызлар, өлкән яшь­тәге ке­шеләр бу авыруга би­ре­шү­чән­рәк.

Диетик факторлар – үсемлек аксымнарына һәм җепселләргә ярлы булган, углевод һәм хайван аксымнары күп булган ашамлыклар, шулай ук ач тору, кало­рияләре түбән булган диеталар.

Медицина факторлары – си­мерү, авырлы булу, бавыр кабыклануы, гемолитик анемия. Шикәр диабеты, эчәклек ялкынсынулары, үт куыгы сыекчасын чыгара торган юлларның йогышлы авырулар белән зарарлануы, арка мие травмасы. Канда холестерин микъдарын киметүче дарулар, сидек кудыру чаралары, эстрогеннар.

Төп билгеләре

Үт куыгының кинәт ялкынсынуы – уң як кабыргалар астында көтмәгәндә көчле авырту килеп чыгудан башлана. Авырту берничә сәгать эчендә көчәя: хәрәкәтләнгәндә, хәтта тирән итеп сулаганда да, түзә алмаслык авырту барлыкка килә. Еш кына авыру мәҗбүри торыш ала – аркасына я уң ягына ятарга тырыша. Температурасы 38 градустан югары күтәрелә. Теле коры була һәм анда ак катлам барлыкка килә. Өянәк булганда, укшыта, күп тапкырлар костыра. Эч кабара, кайвакыт тәрәт туктала. Бу очракларда авыруны кичекмәстән хастаханәгә алып барырга кирәк.

Үт куыгының хроник ялкынсынуы вакытында уң як кабырга астында көчле булмаган, сызлаулы авырту хасил була. Андый авырту даими рәвештә, күп итеп майлы, кыздырылган ризыклар ашап, 1-2 сәгать вакыт узгач барлыкка килә. Авырту уң як җилкәдә, муенда, калак сөягендә сизелә торган була. Авызда әчелек, тимер тәме сизелә. Бик еш кикерү, эч кабару, эч китү, эч катулар була. Болар өстенә йокысызлык, бик тиз ярсып китүчәнлек тә кушылырга мөмкин.

Ничек дәваларга

Дәвалану алдыннан табиб бе­лән киңәшләшү, ул кушканны төгәл үтәү зарур. Дөрес туклану, сә­ламәт тормыш алып бару авырудан сакланырга гарантия бирә.

Ташлар ясалуын кисәтүнең төп ысулы – үт сыекчасының җые­лып торуын булдырмау! Мо­ның өчен көненә 4-5 тапкыр ашарга, 5нче санлы диета өс­тәлен кулланырга кирәк. Бу диета яхшы сыйфатлы аксымнарны (алар сөттә, балыкта, симез булмаган иттә була), яшелчә, җиләк-җимеш, үсемлек майларын кирәкле күләмдә кабул итүгә нигезләнгән. Өреле, авыр эшкәртелүчән шулпаларны (ит, тавык, балык, гөмбәләрнекен), симез итне рационыннан алып ташларга кирәк. Кыздырылган, какланган ризыкларны, камыр ашларын, әче аш тәмләткечләрне кулланмасагыз яхшырак булыр. Шалкан, редис, керән, кузгалак, борыч, сарымсакны чи килеш ашарга тәкъдим ителми. Алкогольле эчемлекләрне беркайчан да эчәргә ярамый.

Үт куыгы ялкынсынуын дәвалау һәм бу авыруның профилактикасы өчен, көн саен кишер белән кыяр соклары катнашмасын, абрикос согын эчәргә тәкъдим ителә.

Илшат Саяпов,

табиб-терапевт.