Барлык яңалыклар
Сәламәтлек
15 ноябрь 2019, 12:05

Исеме татлы булса да, җисеме әче...

Шикәр диабеты —инсулин (ашказан асты бизе гормоны) җитешмәгәнлектән, азык белән углеводларны үзләштерүнең бозылуы нәтиҗәсендә барлыкка килгән чир.

Авыруның сәбәпләре
Аның төп сәбәпчесе – дөрес тук­лан­мау һәм аз хәрәкәтләнү, артык тән авырлыгы. Моннан тыш, авыру нәселдән күчә, чир яисә җәрәхәт нәтиҗәсендә кие­рен­ке­лек кичерү дә авыруга юлык­тыруы мөмкин. Чамадан тыш күп ашау, организмга физик эш җитмәве, өйдәге һәм эштәге кү­ңел­сез хәлләр, стресс – шикәр диа­бе­тының төп сәбәпчеләре булуы мөмкин.
Авыруның билгеләре
Авыз кибү, су эчәсе килү, хәл­сез­лек, хәтернең һәм игъ­ти­бар­ның начараюы – авы­руның беренче билгеләре.
Ачыгу тойгысы барлыкка килә, күпләре симерә, кайберләре ябыга. Артерияләрдәге кан йөреше бозылуы тромбозга, гангренага килтерергә мөмкин. Тән тиресе дә үзгәрә, җәрәхәтләр озак уңала, күрү сәләте кими, бөтенләй сукыраю ихтималлыгы да бар.
Дәвалау
Диабет белән чирләгәндә физкультура белән актив шөгыль­лә­нергә һәм мотлак артык авырлыктан котылырга кирәк. Шикәр диабетын дәвалау иң тәүдә ор­га­низм­дагы сафтан чыккан мат­дә­ләр алмашынуы процессын җай­га са­лу­га юнәлтелергә тиеш. Диабет белән чирле кешегә диета тоту мотлак.
Иң мөһиме, организмыгызда нинди дә булса тайпылыш сизсәгез, мотлак табипка мө­рә­җә­гать итегез. Аны дә­ва­лауда өч төп алым бар: диета, шикәр дәрәҗәсен киметү терапиясе һәм инсулин терапиясе. Кандагы шикәрне киметү
өчен мах­сус дарулар куллану кирәк.
Диабетны искәртү:
Углевод алмашынуын җайга са­лу, көндәлек туклану рационы­на игътибарны арттыру кирәк. Бу чир­нең билгеләре булмаса да, кандагы шикәр дәрәҗәсен кон­троль­дә тоту мотлак. Анализ ши­кәр канда аз булган вакытта – иртән алына. Шикәр диабеты бе­лән чирләп тә тулы канлы тормыш белән яшәр­гә була, моның өчен сәламәт яшәү рәвеше алып барырга, диета тотарга, ешрак дә­ва­ха­нәгә мөрәҗәгать итәргә һәм даими анализ биреп торыргы кирәк.
Шикәр нормасы
14 яшькә кадәрге балаларда – 3,33-5,55 ммоль/л;
өлкәннәрдә – 3,89-5,83 ммоль/л;
60 яшьтән узганнарга – 6,38 ммоль/л;
авырлы чакта – 3,3-6,6 ммоль/л булырга тиеш.

Илшат Саяпов, табиб-терапевт.
1922 елдан алып шикәр диабетын инсулин белән дәвалыйлар. Әлеге күпләр өчен яшәү чыганагы булган инъекцияне Канаданың яшь галиме Фредерик Бантинг уйлап таба һәм, беренче тапкыр аны кулланып, 14 яшьлек малайның гомерен саклап кала. 1991 елдан башлап ноябрь аенда (14 ноябрьдә – инсулинны уйлап табучының туган көнендә) Бөтендөнья шикәр авыруына каршы көрәш көне билгеләнә. Бантингка һәм аның хезмәттәше Маклеодка Нобель премиясе тапшырыла.
Читайте нас: